Lời giải nào cho bài toán quy hoạch điện mặt trời quốc gia

Mặc dù nhà nước đã có những chính sách quy hoạch điện mặt trời, nhưng điện mặt trời ở nước ta hiện đang phát triển như vũ bão. Đã vượt gấp hàng trục lần so với quy hoạch điện VII. Các nhà máy điện mặt trời nối lưới tập trung ở các tỉnh như Ninh Thuận, Bình Thuận, Tây Ninh, Gia Lai, Hâu Giang, Quảng Ngãi…Đây là những nơi có tiềm năng về năng lượng mặt trời có số giờ nắng và bức xạ cao. Dựa vào điều kiện thuận lợi này, dự kiến trong vài năm tới đây điện mặt trời là hiện tượng gây sốt ở Việt Nam.

Nội dung bài viết

Vì sao Việt Nam phải quy hoạch điện mặt trời

Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng tự nhiên vô tận và sạch. Và bên cạnh đó việc phát triển điện năng lượng mặt trời còn thúc đẩy kinh tế, tạo công ăn việc làm cho nhiều người lao động. Chính vị vậy Việt Nam phải có quy hoạch điện mặt trời quốc gia. Để có thể quản lý, kiểm soát việc phát triển ngành công nghiệp này.

Điện năng lượng mặt trời ở Việt Nam phát triển quá nhanh

Việt Nam có rất nhiều thuận lợi cần thiết để phát triển điện năng lượng mặt trời.

Ưu điểm về tự nhiên

Đây là nguồn năng lượng tự nhiên gần như vô tận. Nguồn cung cấp vô tận đáp ứng được đầy đủ các nhu cầu về năng lượng của con người. Theo tính toán của NASA thì mặt trời còn cung cấp năng lượng cho chúng ta khoảng 6,5 tỉ năm nữa.

Nguồn năng lượng xanh

Đất nước chúng ta đang trên đà thúc đẩy phát triển ngành sản xuất công nghiệp. Nhu cầu sử dụng điện để phục vụ sản xuất là rất lớn. Nếu không có các phương án giải quyết thì tình trạng thiếu điện là không thể tránh khỏi. Trong khi đó tiềm năng năng lượng điện mặt trời ở Việt Nam là vô kể.

Theo xu hướng phát triển hiện nay trong các cuộc hội thảo đấu tranh việc giữ gìn bảo vệ môi trường trái đất. Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng sống xanh hứa hẹn tốt cho môi trường nhất. Không thải ra các khí độc hại, không gây tiếng ồn bởi việc sản xuất năng lượng không sử dụng các loại động cơ như trong máy phát điện.

Những khó khăn trong quy hoạch điện mặt trời quốc gia

Tuy rằng nguồn năng lượng điện mặt trời có nhiều lợi ích cho con người xã hội. Nguồn năng lượng lại phong phú, Việt Nam lại là nơi có tiềm năng để phát triển ngành công nghệ năng lượng này. Bên cạnh đó việc quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Khó khăn về việc đấu nối các dự điện mặt trời vào hệ thống quốc gia. Đòi hỏi có các quy trình kỹ thuật để chuyển đổi dòng điện. Trong khi đó một hệ thống mạng lưới điện quốc gia có quá nhiều đầu nối, rất dễ xảy “chập loạn” khi có thay đổi nhỏ trong hệ thống.

Ngoài ra quy hoạch năng lượng điện mặt trời mới quy hoạch quy mô công suất theo vùng, theo khu vực, do chưa xác định địa điểm dự án nên khó khăn trong việc quy hoạch và phát triển đồng bộ lưới điện. Tất cả nhưng điều này đặt ra câu hỏi liệu việc phát triển điện năng lượng mặt trời ở Việt Nam có dễ?

Dự án điện bùng nổ

Các chủ đầu từ chạy đua đầu tư các dự án điện mặt trời. Góp phần cho ngành công nghiệp điện mặt trời trở lên sôi động hơn bao giờ hết. Từ tháng tư năm 2017 như bước sang một trang mới khi thủ tướng ban hành quyết định 11/2017/QĐ-TTG. Quyết định này đã đặt ra nhiều ưu ái về thuế và đất đai để khuyến khích ngành công nghiệp điện mặt trời. Từ đó các nhà máy mọc nhanh, các chủ đầu tư ồ ạt kéo đến xây dựng. Điều này đòi hỏi chính phủ phải có cơ chế rõ ràng về quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia.

Các mạng lưới điện ở Ninh Thuận và Bình Thuận không chắc chắn đủ tải để mua tất cả sản lượng điện mặt trời sản xuất ra. Trong khi đó hệ thống truyền tải ở khu vực này yếu. Do từ trước thiết kế lưới phân phối điện dựa theo vùng miền và địa phương. Đứng trước bài toán này EVN đang và sẽ đầu tư nâng cấp hệ thống truyền tải. Việc đầu tư và nâng cấp đòi hỏi thời gian và kinh phí cũng như tính toán hiệu quả về sau.

Ở Bình Thuận hiện nay có gần 100 dự án điện mặt trời có công suất 4.000 MW. Cao gấp 10 lần điện gió và vượt khá xa quy hoạch tổng sơ đồ điện VII. Chính điều này dẫn đến việc đồng bộ và triển khai không khớp nhau, kéo theo hệ lụy quá tải nghiêm trọng cho hệ thống mạng lưới điện của khu vực.

Ví dụ về quy hoạch điện mặt trời tỉnh Ninh Thuận

Ninh Thuận có thuận lợi rất lớn về mặt thời tiết đó là khí hậu nắng hạn quanh năm. Chính vì thế Ninh Thuận được chọn là một trong những địa phương ưu tiên phát triển năng lượng sạch của cả nước. Tính đến bây giờ Ninh Thuận đã có đến 30 dự án điện mặt trời. Tổng công suất 30 dự án lên đến 1.817 MW với tổng số vốn đầu tư là 50.000 tỷ đồng đã được Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương phê duyệt . Nhưng Tỉnh Ninh Thuận còn đang tiếp tục nghiên cứu khảo sát lập hồ sơ thêm 26 dự án phát triển điện lực của tỉnh, ước tính công suất toàn bộ lên 3.600 MW.

Xây dựng mô hình phát triển điện mặt trời Ninh Thuận

Ninh Thuận được chọn là tỉnh sẽ có mô hình phát triển điện mặt trời toàn diện. Và từ đó sẽ hướng ra các tỉnh khác có các điều kiện tự nhiên phù hợp. Qua đó giúp quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia được toàn diện.

Theo TS. Đoàn Văn Bình, Viện trưởng Viện Khoa học năng lượng (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) thì các tiêu chí đánh giá và quy trình thực hiện gồm có 5 bước chính:

Xác định tầm nhìn chiến lược lâu dài để xây dựng vùng năng lượng tái tạo ở tỉnh Ninh Thuận.
Xác định các khu vực có tiềm năng kỹ thuật có thể xây dựng nhà máy điện mặt trời.
Đánh giá cụ thể tiềm năng và lợi ích kinh tế
Xây dựng các phương án truyền tải công suất để đáp ứng được quá trình phát triển các nhà máy điện mặt trời ở Ninh Thuận.
Lựa chọn đúng các phương án truyền tải căn cứ vào các tiêu chí kỹ thuật, kinh tế, môi trường và xã hội.

Khó khăn quy hoạch điện mặt trời tỉnh Ninh Thuận

Phải đầu tư được hệ thống tích trữ năng lượng. Vì điện năng lượng mặt trời chỉ sản xuất hiệu quả được khi có nắng.

Hệ thống hạ tầng truyền tải lưới điện còn chưa đáp ứng đủ. Do việc phát triển điện mặt trời Ninh Thuận quá nhanh nên việc đấu nối truyền tải điện vào lưới điện quốc gia còn đang gặp nhiều bất lợi. Như đường dây 110 KV ở Phan Rí – Ninh Phước. Đây là đường dây có công suất 100 MW nhưng có tận 10 dự án điện mặt trời đầu nối. Khiến cho đường dây này phải chịu tải lên tới 400 MW.

Ninh Thuận đang khó khăn trong việc giải tỏa công suất của các nhà máy đã hoàn thiện xong. Nhiều nhà máy đang phải giảm phát điện đến 60% để đảm bảo an toàn cho hệ thống truyền tải. Gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng khi không sản xuất đúng công suất đã xây dựng.

Những thông tin trên phần nào cảnh báo trước các hậu quả phát triển “nóng” của điện mặt trời.

Giải pháp nào cho quy hoạch điện mặt trời quốc gia

Đứng trước những hạn chế đang gặp phải hiện nay. Bài toán được đặt ra có giải pháp nào cho việc quy hoặc điện mặt trời ở Việt Nam trở lên tốt hơn. Chúng ta biết hiện tại thị trường điện ở Việt Nam rất sôi động. Có sự cạnh tranh phát triển của các doanh nghiệp tư nhân ở các loại hình năng lượng tái tạo. Nhưng sự truyền tải điện EVN vẫn giữ độc quyền. EVN là doanh nghiệp nhà nước, chịu sự vận hành theo chính sách của nhà nước . Để giải quyết bài toán này thì buộc EVN phải thực hiện tốt các chính sách.

Thay vì đổ tiền đầu tư cho các dự án than tốn kém, tổn hại môi trường. Hãy dành nguồn lực đầu tư nâng cấp hạ tầng lưới điện. Trong trường hợp mà EVN không đủ nguồn lực để nâng cấp đầu tư lưới điện theo chiều hướng phát triển không ngừng nghỉ của xã hội. Thì nên mở cửa lĩnh vực này cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia. Thị trường chỉ tốt lên khi có sự cạnh tranh.

Lời kết

Trên đây là góc nhìn đa chiều về việc quy hoạch điện mặt trời cũng như các vấn đề bất cập. Hy vọng với sự phát triển cạnh tranh không ngừng nghỉ. Điện năng lượng mặt trời sẽ có những chính sách mới, phát triển bền vững hơn. Hãy thường xuyên truy cập HTsolarXanh.com để biết thêm thông tin.HT Solar Xanh là đơn vị chuyên về hệ thống điện NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI GIA ĐÌNH các công ty hay nhà máy… Chúng tôi luôn sử dụng linh kiện chính hãng cùng với đội ngũ thi công chuyên ngiệp tay nghề cao. Chúng tôi sẽ đem sản phẩm làm hài lòng tát cả các bạn. Hãy gọi vào số điện thoại đường dây nóng của chúng tôi để nhận sự tư ván nhiệt tình nhất.